Zimą wirus RSV staje się jednym z najczęstszych zagrożeń zdrowotnych u małych dzieci, szczególnie niemowląt oraz maluchów do 2. roku życia. Infekcja potrafi szybko się nasilać, a objawy mogą przerodzić się w groźne zapalenie oskrzelików. Dlatego rodzice powinni znać wczesne symptomy, czynniki ryzyka oraz sposoby zmniejszenia zagrożenia w sezonie zimowym.
Wirus RSV szerzy się przede wszystkim w okresie jesienno-zimowym, kiedy dzieci częściej przebywają w zamkniętych pomieszczeniach, a kontakt z infekcjami w żłobkach i przedszkolach jest praktycznie nieunikniony. Niska wilgotność powietrza i centralne ogrzewanie osłabiają błony śluzowe, ułatwiając przenikanie wirusa do organizmu. Szczególnie narażone są niemowlęta, wcześniaki oraz maluchy z chorobami przewlekłymi, takimi jak dysplazja oskrzelowo-płucna czy wady serca.
W tej grupie RSV może prowadzić do ostrego zapalenia oskrzelików, utrudniającego oddychanie. Dzieci powyżej 2. roku życia najczęściej przechodzą infekcję łagodniej, jednak nadal mogą przenosić wirusa na młodsze rodzeństwo. Szczyt zachorowań przypada zwykle na grudzień–luty, dlatego w tym czasie warto zwrócić uwagę na higienę rąk, czyste powierzchnie i unikanie dużych skupisk ludzi, jeśli w domu jest noworodek.
Pierwsze symptomy zakażenia RSV przypominają typowe przeziębienie: katar, kaszel, podwyższona temperatura czy niechęć do jedzenia. Problem w tym, że u najmłodszych dzieci objawy mogą szybko się nasilać. Charakterystyczne są głośny, świszczący oddech, przyspieszone oddychanie oraz widoczne „zaciąganie” skóry pod żebrami podczas wdechu. Niemowlę może stawać się senne, rozdrażnione, mieć trudności z piciem mleka i nawadnianiem. Kaszel zwykle staje się mokry i męczący, a wydzielina gromadząca się w drogach oddechowych utrudnia organizmowi walkę z infekcją.
W niektórych przypadkach pojawia się sinienie ust lub palców, co świadczy o niedotlenieniu i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Zimą rodzice powinni obserwować dziecko szczególnie uważnie, ponieważ pogorszenie stanu może nastąpić w ciągu kilku godzin, zwłaszcza u niemowląt poniżej trzeciego miesiąca życia. Kluczowe jest szybkie reagowanie i konsultacja z pediatrą, gdy tylko pojawi się podejrzenie zapalenia oskrzelików.
Profilaktyka w sezonie zimowym polega głównie na ograniczaniu ryzyka kontaktu z wirusem. Najważniejsze jest częste mycie rąk, dezynfekowanie przedmiotów oraz unikanie wizyt u chorych osób. Jeśli w domu jest noworodek, dobrze ograniczyć wizyty gości, szczególnie gdy mamy wątpliwości co do ich zdrowia. Warto regularnie wietrzyć pomieszczenia, dbać o odpowiednią wilgotność powietrza i unikać przegrzewania mieszkania. Karmienie piersią wspiera odporność dziecka, a w przypadku wcześniaków i dzieci z grupy podwyższonego ryzyka lekarz może zaproponować immunizację przeciw RSV.
Do lekarza należy zgłosić się zawsze, gdy dziecko ma problemy z oddychaniem, odmawia picia, staje się apatyczne lub pojawia się gorączka utrzymująca się dłużej niż dwie doby. W przypadku niemowląt poniżej 6. miesiąca życia każda infekcja przebiegająca z dusznościami jest powodem do pilnej konsultacji. Wczesna diagnoza i odpowiednia opieka pozwalają skrócić czas choroby i zmniejszyć ryzyko hospitalizacji.